به نقل از «قدس آنلاین»

رویکرد جدید امتیازسازی سیاسی در خزر

تاریخ انتشار: ۱۴ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۲۲۵۹۴۳

به گزارش قدس آنلاین، وزیران خارجه ایران، روسیه، جمهوری آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان در نشست مسکو درباره امنیت منطقه خزر، گسترش روابط اقتصادی، حمل و نقل دریایی، تجارت، انرژی، محیط زیست و موضوعات حقوقی مرتبط و دستور نشست آتی سران کشورهای ساحلی خزر رایزنی می‌کنند.

کشورهای ساحلی خزر گرچه دارای اشتراکات ژئوپلتیکی هستند، اما مواضع و راهبردهای غیر همسو و تعریف متفاوت اعضای این حوزه از منافع ملی و منطقه‌ای موجب شده در حال حاضر اختلافات و رقابت‌هایی در میان اعضا حاکم باشد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این شرایط می‌تواند بر رژیم حقوقی – سیاسی دریای خزر نیز تبعات منفی داشته باشد.

هیراد مخیری، کارشناس مسائل حوزه قفقاز و آسیای مرکزی در گفت وگو با قدس اظهار کرد: بایسته‌های نظریات ناظر بر سیاست و روابط بین‌الملل گواه بر این است که اتحادسازی‌های کشورها و قدرت‌های منطقه‌ای در وهله اول حول مسائل چندگانه نظامی، امنیتی و اقتصادی و در مسیر حفظ و ارتقای منافع چندگانه کشورها قرار می‌گیرد. در وهله دوم باید توجه داشت اتحادسازی در دوران گذار نظم‌های بین‌المللی به عنوان عاملی ضروری برای تثبیت جایگاه قدرت‌های بزرگ منطقه‌ای است. اتحادسازی‌ها در قالب عضویت در سازمان‌های بین‌المللی نوین نیز در چارچوب همین گزاره مورد تحلیل قرار می‌گیرد. عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای در سایه حضور دو ابرقدرت شرقی مانند چین و روسیه و در قالب همکاری‌های استراتژیک و حتی رقابت‌های امتیازساز صورت گرفته است. 

عوامل مؤثر بر ژئوپلتیک دریای خزر
مخیری افزود: باتوجه به همین موضوع، ژئوپلتیک دریای خزر نیز باید باتوجه به اشتراک منافع کشورهای ایران، روسیه، ترکمنستان، قزاقستان و جمهوری آذربایجان در دریای خزر از یک‌سو و از سوی دیگر در امتداد چانه‌زنی‌های این کشورها در ترسیم فرایند نوین حقوقی دریای خزر و متأثر از تقابلات سیاسی در راستای امتیازسازی‌های منافع چندگانه کشورها مورد بررسی قرار بگیرد. بدون شک در شرایط خاص دوران گذار به نظم جدید بین‌المللی، ترسیم معاهدات بین‌المللی منتج از نشست‌های پی‌درپی در فرایند محیط بین‌المللی براساس ظرفیت‌های استراتژیک نظامی، امنیتی و درنهایت اقتصادی کشورها دسته‌بندی می‌شود. ایران با نگاهی واقع‌گرایانه بر مبنای درک واقعیت‌ها، فهم ابزار مؤثر خود برای امتیازگیری، توجه به عمق استراتژیک در خاورمیانه مانند کشورهای عراق، یمن، سوریه و همچنین طبق بازدارندگی و تجهیزات نوین نظامی در جنگ‌های سایبری، الکترونیکی، صنعت هوایی و نظامی و دریایی، رویکرد جدیدی را در ارتقای منافع خود در رژیم حقوقی دریای خزر مدنظر قرار داده است. 

وی همچنین گفت: ارتقای منافع ایران در برابر کشورهای ذی‌نفع دریای خزر می‌تواند جایگاه قدرت کشورمان در قفقاز را هم پوشش بدهد. ورود ناوشکن دیلمان به خزر نمایانگر رویکرد جدید ایران در مسیر امتیازسازی‌های سیاسی در راستای ارتقای منافع آن قلمداد می‌شود که در آینده نزدیک نیز شاهد سیر صعودی چنین رویکردهایی از سوی ایران خواهیم بود. با مرور تاریخ روابط بین‌الملل می‌توان دید معاهدات بین‌المللی براساس ضروریات قدرت‌ها در اوج رقابت‌های بین‌المللی دستخوش تغییر قرار می‌گیرد. بدین ترتیب کشورهای قدرتمند این معاهدات بین‌المللی را باتوجه به ضروریات خودشان در اولویت‌های آخر قرار می‌دهند یا حتی منجر به نقض تعهدات می‌گردند. تثبیت معاهدات، امری است دستخوش تمدید قوانین و از جایگاه کشورهای طرف معاهده در سلسله مراتب قدرت متأثر می‌شود. ایران نیز به‌منظور بازتولید جایگاه قدرت خود در مسیر اتحادسازی‌های نوین امنیتی قرار گرفته که متقابلاً تضمین و تثبیت قدرت، نیازمند بازیگردانی فعالانه کشورمان باتوجه به ظرفیت‌های چندوجهی‌اش است.

ایران و روسیه، دو قدرت اصلی
این کارشناس سیاسی تصریح کرد: ایران و روسیه در تقسیم‌بندی‌ها به عنوان دو قدرت اصلی دریای خزر محسوب می‌شوند. سایر کشورهای ذی‌نفع حوزه دریای خزر نیز براساس توجه به سلسله مراتب قدرت و همچنین مطابق اصل هزینه و فایده تضادسازی در روابط با ایران و روسیه به عنوان صاحبنظران دریای خزر، به تدوین تعاملات سیاسی خود با این دو کشور می‌پردازند. با این شرایط، در گام اول باید ردپای مسئله نفوذ غرب در آنارشی‌سازی و تضادسازی‌های رژیم حقوقی دریای خزر را در عوامل واگرایی مشاهده کرد. براساس اولویت‌ها، ابتدا جمهوری آذربایجان و رویکردها و تصمیمات و اقدامات آن باید در رتبه نخست واگرایی و تضادسازی قرار بگیرد و سپس قزاقستان و ترکمنستان را لحاظ کرد. البته به‌جز جمهوری آذربایجان، دو کشور قزاقستان و ترکمنستان به دلیل اقتضائات تاریخی و مسائل سیاسی و امنیتی به نوعی نگاه مصلحت ‌اندیشانه در رابطه با ایران و روسیه دارند. متقابلاً کشور آذربایجان نیز از یک‌سو نیم‌نگاهی به حامیان غربی و از سوی دیگر نیم‌نگاهی به سایر اعضای رژیم حقوقی دریای خزر دارد، به همین دلیل در حال حاضر خود را در مسیر پیشبرد اهداف و عملیاتی ساختن اهداف غرب در آنارشی‌سازی‌های قفقاز جنوبی قرار داده است.

مینا افرازه

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: جمهوری آذربایجان حقوقی دریای خزر ایران و روسیه ارتقای منافع بین المللی رژیم حقوقی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۲۲۵۹۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نقش وحدت در خنثی سازی سناریوی شوم دشمنان برای منطقه

انوار احمد، مدرس علوم قرآنی در مدرسه قرآن حمزه(ع) در شهر آدیس آبابا کشور  اتیوپی در گفتگو با خبرگزاری تقریب بروز ملی گرایی را یکی از بزرگ ترین خطرات در جهان اسلام می داند و می گوید: این تلاشی بوده که دشمنان اسلام با هدف القای تبلیغات فتنه انگیز و دشمنی ساز بین ملت های مسلمان به جریان انداخته اند تا با تضعیف همگرایی فرهنگی بتوانند در سطوح دولتها هم به اختلافات سیاسی دامن بزنند.

او با بیان اینکه مخالفین همسویی مسلمین برای اینکه از وحدت اسلامی مفهومی غیرمنطقی و غیرعملی بسازند آن را به نام وحدت مذهبی توجیه می کنند، ادامه داد: هدف آنها این است که مفاهیم اسلامی را دستخوش جعل و انحراف کنند و از طریق عوامل نفوذی خود به تفرقه میان ملت های مسلمان دامن بزنند. این در حالی است که هدف علمای بزرگ اسلامی از وحدت اسلامی محصور کردن مذاهب به یک مذهب یا تمرکز بر مشترکات مذاهب و طرد افتراقات آنها نیست که نه معقول و منطقی است و نه مطلوب و اجرایی اما غربی ها تلاش می کنند که این هدف را به شکست بکشانند و وجوه اختلافی را پررنگ سازند.

انوار احمد، همچنین افزود: در حالی که دشمنان سعی دارند با دامن زدن به مساله شیعه و سنی میان کشورهای مسلمان شکاف ایجاد کنند، خود در پشت پرده به دنبال اجرای طرح هایی هستند که اسرائیل را در تحقق اهداف اشغال گرانه در فلسطین به موفقیت برساند. یعنی نتیجه محتوم تفرقه میان ملت ها و دولتهای مسلمان شکست سیاسی و فرهنگی آنها در برابر دشمنان است. آنها از این طریق هم مانع رشد اسلام شوند و هم از طرفی بتوانند به راحتی بر آنها سلطه پیدا کنند.

او در توضیح بیشتر افزود: در شرایط کنونی که نتیجه تفرقه و دور شدن کشورهای مسلمان از یکدیگر در منطقه اشکار شده است بهترین فرصت است تا این کشورها با به کارگیری سازکارهای وحدت زمینه را برای خارج کردن کشورهای غرب از منطقه و تضعیف نفوذ اسرائیل فراهم کنند. تنها از این طریق هم می توانند به شکوه و قدرت اصلی خود دست یابند و هم جلوی پیشروی سناریوهای سیاسی و جغرافیایی آنها را بگیرند.